Rationeel omgaan met het COVID-19 virus, begint met erkennen dat niemand de absolute waarheid in pacht heeft wat betreft het COVID-19 virus.Alles wat we erover weten heeft een kans dat het klopt, maar ook een kans dat het incorrect is. Bij rationele mensen telt de kans dat je standpunt klopt en de kans dat het incorrect is precies op tot 100%.
De beste definitie van rationaliteit is namelijk als volgt:
Rationele mensen gaan geen weddenschappen aan waarvan zij van tevoren al weten dat zij die gaan verliezen
professor Bruno de Finetti
Als je zou denken dat je de absolute waarheid in pacht hebt, dan neem je alle mogelijke weddenschappen aan, ook die waarvan je van tevoren kan weten dat je die gaat verliezen. De reden is omdat je dan zo absoluut van jezelf overtuigd bent, dat er geen enkele ruimte is voor twijfel. In die situatie zou je elke weddenschap winnen. Maar helaas is zulke zekerheid alleen bij irrationele mensen te vinden.
Dat betekent dat je voor alle claims rond het COVID-19 virus kan ontdekken hoe sterk je in die claims geloofd door te kijken welke weddenschappen je nog wel aangaat en welke je weigert aan te gaan. Die grens geeft precies aan hoe waarschijnlijk jij een bepaalde claim vindt.
Stelling 1: Het COVID-19 virus bestaat. Er zijn mensen die denken dat het virus helemaal niet bestaat. Er is een kans, een hele kleine kans volgens mij, dat het COVID-19 virus inderdaad niet bestaat en dat er iets heel anders speelt. Als andere mensen dat juist heel waarschijnlijk vinden, dan kunnen zij nog steeds rationeel zijn, ook al ben ik het met ze oneens. Alleen de mensen die zeker weten dat het COVID-19 virus niet bestaat, die zij irrationeel.
Stelling 2: Het COVID-19 virus is aanzienlijk schadelijker dan de griep. Opnieuw acht ik dat zeer waarschijnlijk. Maar als iemand dat onwaarschijnlijk vindt, dan erken ik dat dat ook rationeel kan zijn. Dan verschillen we van mening. Dat mag. Alleen betekent dit meningsverschil ook dat er een weddenschap te maken is! Dan is het fijn dat we dat dan ook daadwerkelijk doen. Daarmee bewijzen wij beiden dat we ook echt achter onze woorden staan. Als iemand dan met uitvluchten of excuses komt, waarom hij niet die weddenschap niet aan gaat, dan kan dat een van twee dingen betekent: of hij is irrationeel of zijn onbewuste is het feitelijk met hem oneens.
Stelling 3: Het COVID-19 virus is van dier op mens overgesprongen buiten een laboratorium om. Opnieuw geld dat ik deze stelling zeer waarschijnlijk vindt, maar ik erken dat je op een rationele manier het onwaarschijnlijk kan vinden. Wat echter een teken van irrationaliteit is, is wanneer je het zeer onwaarschijnlijk vindt dat het virus bestaat, maar heel waarschijnlijk dat het virus in een laboratorium is gemaakt. Die twee stellingen zijn namelijk inconsistent met elkaar. Je dient er wel voor te zorgen dat alles wat je vindt intern consistent is. Anders kunnen er namelijk weer weddenschappen worden gemaakt die je altijd gaat verliezen. Je kan deze consistentie bereiken door conditionele kansen te gebruiken. Dat betekent dat je de kans in beschouwing neemt dat als het COVID-19 virus echt zou bestaan, wat dan de kans is dat het uit een laboratorium komt. Dat lijkt enigszins op de vorige situatie, maar is toch heel anders.